Koffie en frisdrank zijn veruit de meest gedronken dranken op een dag. Toch kunnen deze cafeïnehoudende dranken voor veel problemen in bed zorgen. Men slaapt slechter, of blijft zelfs een hele nacht wakker. Koffie en frisdrank drinken voordat men naar bed gaat, is een slecht idee vanwege de cafeïne die erin zit.
Koffie en andere cafeïnehoudende dranken zijn vaak de oorzaak van slapeloosheid. Een kopje koffie werkt zo’n zes uur in ons lichaam, waardoor het lang duurt om de slaap te vatten.
Effecten van frisdranken of koffie voor het slapengaan
De effecten die het drinken van koffie en frisdranken voor het slapengaan hebben op ons slaapritme, zijn aanzienlijk. Veelvuldig koffie drinken is een van de meest voorkomende oorzaken van slapeloosheid. Dat komt doordat koffie nog zes uur in ons lichaam actief blijft. Wie om zes uur ‘s avonds nog een kop koffie drinkt, kan pas rond middernacht weer goed slapen. ‘s Avonds koffie drinken leidt tot slapeloosheid ‘s nachts. Bovendien geldt de regel: hoe meer cafeïne we drinken, hoe langer het duurt tot deze weer is afgebroken.
De effecten van koffie
Cafeïne blijft tot zes uur in ons lichaam actief. Doordat het in ons land gebruikelijk is rond 20:00 nog koffie te drinken, kunnen veel mensen de slaap niet vatten. Bovendien is de hoeveelheid koffie die men drinkt, van invloed op hoe lang het duurt tot de cafeïne weer is afgebroken. Mensen die meerdere kopjes koffie drinken, hebben daardoor meer moeite in slaap te komen.
Mensen met een verhoogde hersenactiviteit profiteren juist van de cafeïne-inname. Cafeïne kan namelijk ook een kalmerend effect hebben. Bovendien denkt men dat koffie de stofwisseling in het lichaam versnelt. Daardoor zou het effect snel uitgewerkt zijn. Het tegenovergestelde is waar. Wanneer men meerdere kopjes koffie op een dag drinkt, kan de cafeïne tot wel 15 uur in ons lichaam blijven, omdat het de stofwisseling vertraagt.
Afbraak van melatonine
Melatonine is het hormoon dat ervoor zorgt dat we ons slaperig voelen. Koffie remt de aanmaak van melatonine, of breekt het voor een deel af. Koffie is een opwekkend middel dat de aanmaak van dit hormoon remt. De hypofyse maakt normaal gesproken zo’n twee uur van tevoren melatonine aan. Daardoor voelen we ons slaperig. Cafeïne halveert de hoeveelheid melatonine in ons lijf. Cafeïne blokkeert namelijk het enzym dat melatonine aanmaakt. Om die reden voelen we ons minder moe of zelfs hyperactief als we veel koffie hebben gedronken.
Overgewicht
De effecten van koffie en slapeloosheid gaan hand in hand samen met overgewicht. Tot twee kopjes koffie wordt de stofwisseling versneld. Daarna vertraagt de stofwisseling. Dat komt doordat er teveel gifstoffen in het lichaam blijven en het lichaam te druk is met het uitscheiden van deze stoffen. Men voelt zich daardoor vermoeid, maar niet slaperig. De nachtrust wordt daardoor gestoord. Een goede, melatonineproductie zorgt ervoor dat ons lichaam slank blijft. Bij een juiste productie van melatonine is de hoeveelheid buikvet beduidend minder. Doordat de melatonineproductie hier juist gestoord wordt, komt men sneller aan en slaapt men slechter.
Onderzoek naar cafeïne en slaap
Amerikaanse onderzoekers onderzochten de effecten van cafeïne op de slaap. Cafeïne zit niet alleen in koffie, maar ook in frisdranken en in grote getalen in energiedrank. Dit onderzoek heeft aangetoond hoe lang het duurt tot men weer kan slapen na inname van cafeïne.
Aan het onderzoek deden 12 gezonde mannen en vrouwen mee. Zij drinken gematigd cafeïne. Bij het bijhouden van een slaapdagboek werden zij gemonitord en kregen zij drie op drie verschillende tijdstippen cafeïne. Niemand had voor het onderzoek last van slaapproblemen. Maar het blijkt dat cafeïne zorgt voor problemen in de timing. Zo bleek dat op alle drie de tijdstippen het gebruik van cafeïne zorgt voor een kortere slaapduur. Wie tot zes uur voor de slaap nog cafeïne inneemt, ruilt daarvoor een uur slaap in de nacht in.
Cafeïne zorgt bovendien voor een verminderde slaapkwaliteit. Men lag tijdens het onderzoek ‘s nachts langer wakker. De deelnemers noteerden in hun slaap dagboeken dat zij alleen drie uur van tevoren effect merkten. De slaapapparatuur liet echter zien dat het slaapritme wel degelijk verstoord was.
Het beste tijdstip voor koffie
Het beste tijdstip voor een kopje koffie, is in de ochtend. Wie toch graag ‘s middags een kopje koffie drinkt, kan dit het beste doen voor 15:00, als men na 22:00 naar bed gaat. Wie liever eerder slaapt, kan het beste voor 14:00 een kopje koffie drinken. Het is raadzaam goed te letten op de cafeïne inname. Vermijd te veel kopjes koffie en energiedrank in het bijzonder.
Cafeïne is geen medicijn
Voldoende slapen is het medicijn tegen slapeloosheid. Cafeïne kan dus niet als medicijn ingezet worden. Slaapproblemen ontstaan door een teveel aan cafeïne. Wie cafeïne drinkt om slaapproblemen te onderdrukken, belandt in een vicieuze cirkel. Bij echte slaapproblemen is het verstandig een arts te raadplegen. Hij kan verder helpen met adviezen voor een betere slaaphygiëne of eventueel tijdelijke medicatie.